We werken aan een duurzame, regeneratieve en innovatieve landbouwsector. Zo dragen we bij aan de gezondheid van de bodem, de gewassen, de dieren en de mensen. Dit doen we door boeren te stimuleren om als landbouwers samen te werken met de natuur in brede zin. Met lokale productie en voedselketens, nieuwe markten en verdienmodellen die de meerwaarde van gezonde voeding belonen.
Een vierde teelt?
Boeren wisselen jaar na jaar de teelt van aardappelen, suikerbieten en graan af. Deze pijlers onder de Groningse landbouw blijven. Het gaat hier namelijk om een extra verdienvermogen voor de boer. Dat kan bijvoorbeeld door het telen van een vierde gewas. Dit gewas kan soortenrijkdom toevoegen en verkleint de afhankelijkheid van boeren van slechts enkele gewassen. Niet alleen een ander gewas kan uitkomsten bieden, maar ook de verwerking van (rest)producten op de boerderij, het opwekken van energie en inzetten op biodiversiteit. We onderzoeken welke toevoeging zowel de natuurwaarde als het inkomen van de boer ten goede komt.
Gezonde voeding
De focus ligt op het produceren van gezonde voeding. De 'eiwittransitie' waarin de omslag naar 40% dierlijk en 60% plantaardige voeding wordt gemaakt, is één van de ontwikkelingen waar Fascinating concrete invulling aan geeft. Vanuit de hele wereld is er namelijk vraag naar plantaardig eiwit met een hoge voedingswaarde. Uiteindelijk draait het om een goede balans tussen dierlijke en plantaardige voeding.
Daarbij is 100% plantaardig niet haalbaar. Voor de duurzaamheid hoeft dit ook niet. Planten die plantaardig eiwit voortbrengen groeien goed op dierlijke mest. Bovendien past dierlijk eiwit in een gezond eetpatroon. Binnen een duurzaam, uitgebalanceerd landbouwsysteem verdienen dieren hun plek. Akkerbouw en veeteelt, plantaardig en dierlijk eiwit vullen elkaar uitstekend aan. Ons streven is om die verbinding te maken.
Ketens sluiten
Een gezonde mix van akkerbouw en veeteelt kan bijdragen aan het regionaal sluiten van kringlopen. Gelijk oversteken: restproducten uit de akkerbouw voor melkveehouderijen, tegen mineralen in mest van die koeien voor de akkerbouw. Zo is het mogelijk de stikstofkringloop te sluiten. Diervoeders en mest van buiten de regio zijn dan niet langer nodig. Een eventueel overschot aan mest en resterende biomassa kunnen worden ingezet voor het regionaal opwekken van biogas. Ook kan het dienen als grondstof voor de chemische industrie.
De eiwitbron
Welke teelt kan de Groningse landbouw mooi aanvullen? De meeste plantaardige eiwitten kunnen vlees niet één op één vervangen, omdat ze onvoldoende voedingswaarde hebben. Niet alleen de kwaliteit, maar ook het gehalte aan eiwitten verschilt. Ook de mogelijkheden voor verwerking tellen mee. Hetzelfde geldt voor het benutten van wat er van de planten overblijft als het eiwit eruit is.
Wat is de beste optie voor de Groningse landbouw?
Waarschijnlijk is er niet één antwoord, maar als we puur naar de gewassen kijken, dan kan 'de vierde teelt' uit een combinatie van gewassen bestaan. Kandidaten zijn onder andere veldbonen, erwten, grassen en granen. Een vergelijking zal moeten uitwijzen wat de beste selectie is.
Verschillende teeltmethoden
Een bloeiend aardappelveld, zo groot als het oog reikt, kan er prachtig uitzien. Maar veel verschillende planten en dieren leven er niet op. Hetzelfde geldt voor bieten en graan. De gewassen voor 'de vierde teelt' kunnen de situatie iets verbeteren. Dat is nog niet voldoende voor echte soortenrijkdom.
Door aardappelen, suikerbieten, graan en de vierde teelt in bijvoorbeeld stroken naast elkaar te gaan bedrijven, kan het aantal soorten sterk toenemen. Grote, eenvormige stukken grond maken plaats voor afwisseling waarin meer planten en dieren een plek vinden. Ook Nieuwe sensortechnieken maken in combinatie met Internet of Things en Artificial Intelligence een optimaal beheer mogelijk. Zo wordt het Gronings platteland steeds diverser.
Ook regeneratieve landbouwmethoden zijn steeds populairder. Als je doorvraagt bij boeren dan zijn de meeste, naast ondernemer, natuurmensen. Hun hart gaat kloppen van akkers die gonzen van het leven, dieren die zo gezond zijn dat ze nooit een dierenarts behoeven en een biodiverse bodem die alle macro en micronutriënten levert waardoor gewassen en dieren kunnen floreren. Dit kan als er een productieve agro-ecologische balans boven en onder de grond ontstaat die het juiste biodiverse leven in stand houdt.