We werken aan een duurzame, regeneratieve en innovatieve landbouwsector. Zo dragen we bij aan de gezondheid van de bodem, de gewassen, de dieren en de mensen. Dit doen we door boeren te stimuleren om als landbouwers samen te werken met de natuur in brede zin. Met lokale productie en voedselketens, nieuwe markten en verdienmodellen die de meerwaarde van gezonde voeding belonen.
Een vierde teelt?
Boeren wisselen jaarlijks de teelt van aardappelen, suikerbieten en graan af. Deze pijlers onder de Groningse landbouw blijven bestaan. Waar wij aan werken is extra verdienvermogen voor de boer. Dat kan bijvoorbeeld door het telen van een vierde gewas. De voordelen? Het verrijken van soortenrijkdom en verkleinen van de afhankelijkheid van een enkel gewas. Ook de verwerking van (rest)producten op de boerderij of het opwekken van energie levert een extra verdienmodel. We onderzoeken welke toevoeging zowel de natuurwaarde als het inkomen van de boer ten goede komt.
Verbinding tussen dierlijk en plantaardig
Ons uitgangspunt is de productie van gezonde voeding. De 'eiwittransitie' waarin de omslag naar 40% dierlijk en 60% plantaardige voeding wordt gemaakt, is één van de ontwikkelingen waar Fascinating aan werkt. Vanuit de hele wereld is er namelijk vraag naar plantaardig eiwit met een hoge voedingswaarde.
Het draait om een goede balans tussen dierlijke en plantaardige voeding. Daarbij is 100% plantaardig niet haalbaar. Voor de duurzaamheid hoeft dit ook niet. Planten die plantaardig eiwit voortbrengen groeien goed op dierlijke mest. Bovendien past dierlijk eiwit in een gezond eetpatroon. Binnen een duurzaam, uitgebalanceerd landbouwsysteem verdienen dieren hun plek. Akkerbouw en veeteelt, plantaardig en dierlijk eiwit, vullen elkaar uitstekend aan. Ons streven is om die verbinding te maken.
Ketens sluiten
Een gezonde mix van akkerbouw en veeteelt kan bijdragen aan het regionaal sluiten van kringlopen. Dat betekent gelijk oversteken: restproducten uit de akkerbouw voor melkveehouderijen, tegen mineralen in mest van die koeien voor de akkerbouw. Zo is het mogelijk de stikstofkringloop te sluiten. Diervoeders en mest van buiten de regio zijn dan niet langer nodig. Een eventueel overschot aan mest en resterende biomassa kunnen worden ingezet voor het regionaal opwekken van biogas. Of als grondstof voor de chemische industrie.
De eiwitbron
Welke teelt kan de Groningse landbouw mooi aanvullen? De meeste plantaardige eiwitten kunnen vlees niet één op één vervangen. Ze hebben simpelweg onvoldoende voedingswaarde. Niet alleen de kwaliteit, maar ook het gehalte aan eiwitten verschilt. Ook de mogelijkheden voor verwerking tellen mee. Hetzelfde geldt voor het benutten van wat er van de planten overblijft als het eiwit eruit is.
Wat is de beste optie voor de Groningse landbouw?
Waarschijnlijk is er niet één antwoord, maar als we puur naar de gewassen kijken, dan kan 'de vierde teelt' uit een combinatie van gewassen bestaan. Kandidaten zijn onder andere veldbonen, erwten, grassen en granen. Een vergelijking zal moeten uitwijzen wat de beste selectie is.
Verschillende teeltmethoden
Een bloeiend aardappelveld, zo groot als het oog reikt, kan er prachtig uitzien. Maar veel verschillende planten en dieren leven er niet op. Dat geldt ook voor bieten en graan. Gewassen uit de ‘vierde teelt’ kunnen dat iets verbeteren, maar het is nog niet genoeg.
Door gewassen in stroken naast elkaar te telen, ontstaat meer variatie. Dat trekt soorten aan. Sensoren, AI en slimme data zorgen voor beter beheer. Zo wordt het Gronings landschap stap voor stap rijker.
Ook regeneratieve landbouwmethoden zijn steeds populairder. Boeren staan daar vaak achter, want naast ondernemer zijn ze natuurmens. Ze dromen van akkers vol leven, gezonde dieren en bodems die alles leveren wat planten nodig hebben. Die balans – boven én onder de grond – maakt biodiversiteit weer vanzelfsprekend.
