Fascinating onderzoekt hoe hoogwaardige eiwitrijke gewassen kunnen bijdragen aan een circulaire landbouw, gezonde voeding en een sterker verdienmodel voor boeren. In samenwerking met WUR en SPNA hebben we op vier proefboerderijen proefteelten uitgevoerd. De resultaten – van eiwitkwaliteit tot opbrengst per hectare – helpen boeren bij een onderbouwde gewaskeuze. In de praktijknetwerken gingen we met deze kennis aan de slag.
Doel en aanpak
Het project “Praktijknetwerken Eiwitteelten” stimuleert de eiwittransitie door telers en melkveehouders actief te betrekken en te enthousiasmeren. Zelf ervaring opdoen met de teelt van eiwitrijke gewassen en deze kennis delen, is de snelste manier om te leren.
Binnen het praktijknetwerk komen veehouders en akkerbouwers – zowel gangbaar als biologisch – samen om kennis uit te wisselen. De teelt van eiwitrijke gewassen brengt nog uitdagingen met zich mee, zoals opbrengstoptimalisatie en gewasbescherming. Daarom speelt kennisontwikkeling en -borging een cruciale rol. Zo helpen we boeren om deze teelten succesvol te integreren en hun bedrijfsvoering verder te verduurzamen.
Dit hebben we gedaan door:
Kennisuitwisseling: in drie studiegroepen deelden akkerbouwers en veehouders ervaringen om van elkaar te leren. In samenwerking met kennisinstellingen en vier praktijkboerderijen organiseerden we bijeenkomsten en excursies over onder meer verwaarding van eiwitgewassen, erwtenteelt en rantsoenen.
Praktijkexperimenten: deze zijn geïnitieerd vanuit de studiegroepen vanuit een (kennis-)behoefte die leeft bij de deelnemers. Ook draagt dit bij aan de ervaring met teelt van eiwitgewassen. Er zijn verschillende experimenten geweest, waaronder een fosfaatproef met als doel inzicht te krijgen in de optimale bemesting strategie, als ook het identificeren van verbanden tussen het gebruik van constans en de afname van ziektebestrijding binnen de teelt.
Themabijeenkomsten en praktijkdemonstraties: Om de gewenste eiwittransitie in gang te zetten, spelen (commerciële) ketenpartijen, kennis- en onderzoeksinstellingen en onderwijs een belangrijke rol. Deze partijen, telers en geïnteresseerden werden daarom uitgenodigd voor demonstraties en lezingen op proefbedrijven en bij deelnemers van studiegroepen. Zo is er een themabijeenkomst georganiseerd waar boeren praktische handvatten kregen voor het optimaliseren van de teelttechnieken bij eiwitgewassen. En liet een praktijkdemonstratie zien hoe gebreksziekten in eiwitgewassen te herkennen en te bestrijden zijn.
Kansen voor een duurzame teelt van eiwitgewassen
Het project heeft waardevolle inzichten opgeleverd in de mogelijkheden en uitdagingen van de teelt van eiwitgewassen, zoals veldbonen en erwten, binnen de landbouw. De bijeenkomsten, praktijkdemonstraties en experimenten hebben bijgedragen aan een grotere bewustwording en kennisverspreiding onder agrariërs. Veel deelnemers zijn door het project gestimuleerd om te experimenteren met eiwitgewassen, mede ingegeven door veranderingen in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).
Tegelijkertijd blijkt dat de teelt van eiwitgewassen nog uitdagingen kent. De grote opbrengstfluctuaties, het relatief lage saldo per ton en de beperkte afzetmogelijkheden vormen obstakels voor een grootschalige implementatie. Eiwitgewassen bieden zeker kansen voor een duurzamere landbouw. Verbeterde economische randvoorwaarden en verdere kennisdeling zijn essentieel om deze transitie te versnellen. Dit project heeft hiervoor een belangrijke basis gelegd en met de opgedane kennis bouwen we voort.
Samenwerken aan de eiwittransitie?
Wil je meer weten over het project? Neem dan contact op met Agata van Oosten (Program Manager) via agata.vanoosten@ispt.eu, of met Nadine Kool (Program Officer) via nadine.kool@ispt.eu.
Partners: LTO Noord, Agrifirm, Avebe, Cosun, FrieslandCampina, ISPT-AFT
Opgave: Duurzame productie van nutritionele gewassen
looptijd: januari 2022 t/m december 2024
Dit project werd mede gerealiseerd door het Nationaal Programma Groningen.
